Czystek - susz (Cistus incanus)

WAŻNE! Przed spożyciem ziół, szczególnie w przypadku osób przyjmujących różnego rodzaju leki, zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Więcej na temat bezpiecznego stosowania ziół można znaleźć w naszym artykule.

W tradycyjnej medycynie ludowej krajów rejonu Morza Śródziemnego czystek siwy był stosowany w leczeniu nieżytów przewodu pokarmowego, schorzeń wątroby, zakażeń i stanów zapalnych układu moczowego, skóry oraz układu oddechowego. Był również polecany w leczeniu stanów zapalnych stawów.

Zważywszy na skład chemiczny surowca (Folium, Frondes Cisti incani) można powiedzieć, że czystek wpływa na układ odpornościowy, jednakże nie do końca immunostymulująco. Kwas galusowy i elagowy mają właściwości immunosupresyjne, jednocześnie przeciwzapalne i mogą wraz z diterpenami zastępować kortykosteroidy półsyntetyczne lub wspomagać terapię glikokortykosteroidami.

Z badań wynika, że wyciągi czystka działają przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przeciwwirusowo, ponadto wpływają cytotoksycznie i cytostatycznie wobec wielu linii komórek nowotworowych. Patrząc jednak na badania trzeba podkreślić, że były one prowadzone głównie na zwierzętach (myszy, szczury), ponadto na modelach tkankowych i komórkowych, wreszcie na bakteriach i grzybach in vitro. Nie można bezpośrednio tych wyników odnosić do chorego człowieka i oczekiwać, że roślina poradzi sobie z nowotworem, ciężkim zakażeniem bakteryjnym czy wirusem.

Bardziej rozsądne wydaje się sugerowanie tradycyjnym stosowaniem w medycynie wszystkich gatunków czystka. Należy zwrócić uwagę, że nie były to wskazania tak szerokie, jak to obecnie się prezentuje w reklamach zachęcających do kupna Cistus incanus L.

Jak stosować czystek?

Napar czystkowy – Infusum Cisti incani: 1 łyżkę liści lub rozdrobnionych suchych gałązek zalać 1 szklanką wrzącej wody lub mleka; parzyć pod przykryciem 20 minut, przecedzić; przy chorobach układu oddechowego i zakaźnych dodać miód, sok malinowy; pić 3-4 szklanki naparu. Można podawać dzieciom.

Nalewka czystkowa – Tinctura Cisti incani: 1 część suchego surowca zalać 5 częściami alkoholu 50-60%, macerować miesiąc, wstrząsając co kilka dni; przefiltrować. Zażywać po 5-10 ml 3 razy dziennie, można dodawać do mleka lub utartego żółtka z mlekiem i miodem, szczególnie przy przeziębieniu, grypie, anginie, zapaleniu oskrzeli i tchawicy.

Nalewka na winie – Vinum Cisti: 1 część czystka rozdrobnionego zalać 7 częściami wina białego lub czerwonego, wytrawnego. Pozostawić na miesić, co kilka dni wstrząsając. Pić 1 kieliszek dziennie przy chorobach stawów, ziarnicy, choroby Hashimoto, autoimmunologicznych chorobach skóry, cukrzycy i hipercholesterolemii.

Maści, żele, kremy czystkowe powinny zawierać frakcję wodno-alkoholową (na alkoholu 50%) lub frakcję labdanową w ilości 5-15%. 5-10% polecane jest w leczeniu atopowego zapalenia skóry, wyprysków, trudno gojących się ran (z dodatkiem balsamu Szostakowskiego 5-10%, allantoiny 3-5%, tlenku cynku 3-5%, pantotenianu wapnia lub pantenolu 3-5%). W przypadku chorób stawów, nerwobólu, bólu mięśni wcierać maść na smalcu lub eucerynie zawierającej 15% frakcji labdanowej lub olejkowej (warto dodać jeszcze salicylan metylu 5-10%, nalewkę z ostrej papryki 5-10%).

Nie zastępuje zróżnicowanej diety. Trzymać poza zasięgiem dzieci.